Časopis Prosvjeta

Povodom jubilarnih 15 godina od osnivanja pododbor „Prosvjete“ iz Vojnića pripremio je 15. decembra tradicionalni godišnji koncert. U dvosatnom programu u dupke punoj dvorani izvedene su pjesme i igre iz Moslavine, Banije, Korduna, Bosanske krajine i južne Srbije u izvođenju KUD-a „Tono Hrovat“ iz Velike Kladuše, KUD-a „Nikola Tesla“ iz Karlovca, članova pododbora „Prosvjete“ iz Garešnice, Petrinje, Krnjaka i domaćina. – Pododbor ima četiri sekcije; ansambl kola i igara, muzičku sekciju, pjevačku grupu, sekciju njegovanja kulture i tradicije ovog kraja. Plan za narednu godinu je sudjelovanje na sedam do osam smotri, pa bi u prosjeku imali barem jedan nastup svakih mjesec i pol dana – rekao je predsjednik Mirko Martinović.

Povodom desetogodišnjice smrti književnika Sime Mraovića u Knjižnici Bogdana Ogrizovića u Zagrebu održana je tribina „Kava i kolači Ivice Prtenjače“ na kojoj su učesnici – voditelj Ivica Prtenjača, upravnica biblioteke Jasna Kovačević te glumci Frano Mašković i Milivoj Beader – podsjetili na Mraovićevo djelo i sjetili se njegovog života i rada. Dok je Beader čitao pjesme iz nekoliko Siminih zbirki, Mašković je čitao ulomke iz jedinog Mraovićevog romana „Konstantin Bogobojazni“.

U prostorijama Centralne biblioteke Srba u Hrvatskoj 13. decembra održano je književno veče u čast Miloša Kordića gdje je predstavljena njegova knjiga „Bilo jednom na Baniji“ u izdanju SKD „Prosvjeta“. Govoreći o djelu Branimir Kršić istaknuo je izuzetnu važnost knjige, dok je urednik Čedomir Višnjić ocijenio da bi takve zavičajne knjige trebale biti napisane i za ostale opustjele zavičaje Srba u Hrvatskoj. Autor, Banijac s beogradskom adresom, navodi da njegovo književno ostvarenje ne pripada određenom žanru: nije monografija, nije naučna, istorijska ni publicistička knjiga, nego je sastavljena od proznih lirskih zapisa, sjećanja na ljude i podsjećanja na događaje, ali i na brojne – danas ignorirane – nekad istaknute ličnosti Banije. „Bilo jednom na Baniji“ sadrži u sebi lingvističku, geografsku, etnografsku, etnološku komponentu Srba sa Banije, zajednička je ocjena.

Povodom 60. godišnjice smrti svjetski poznatog naučnika Milutina Milankovića na groblju u Dalju, gdje je naučnik sahranjen, 12. decembra je održan pomen, a 15. decembra je u njegovoj rodnoj kući upriličen prigodan program. S obzirom na stogodišnjicu kraja Prvog svjetskog rata Aleksandar Ilinčić iz Dalja govorio je o tom periodu Milankovićevog života koji je zapisao u autobiografiji „Uspomene, doživljaji i saznanja“. Milanković je najveći dio perioda od 1914. do 1919. godine proveo u kućnom pritvoru u Budimpešti, zatim u svojoj rodnoj kući u Dalju, a bio je i logoraš u Nežideru, u Turnju kod Karlovca i u Osijeku.

21. Dani kulture Srba istočne Slavonije, Baranje i zapadnog Srema, tradicionalna višemjesečna manifestacija u organizaciji „Prosvjete“, završeni su 10. decembra svečanim programom u Hrvatskom domu u Vukovaru. Publici su se predstavili KUD „Sloga“ iz Vukovara, Vukovarsko srpsko pevačko društvo „Javor“, recitatori iz tamošnjih škola na nastavi na srpskom jeziku i pismu, recitatori vukovarske „Prosvjete“, učenici i profesori Muzičke škole iz Vukovara, Tamburaški sastav „Vučedolski zvuci“ sa vokalnim solistom Živojinom Jergićem, Muška pevačka grupa „Naši koreni“ iz Borova, „Prosvjetin““ Ansambl narodnih igara iz Vukovara kao i specijalni gosti članovi Pevačkog društva „Preobraženje“ iz Beograda. Ovogodišnja manifestacija otvorena je 20. oktobra u Kneževim Vinogradima. Slijedio je Susret pesnika koji je 26. oktobra organiziran u Osijeku, dok je 3. novembra u Ostrovu održan susret folklornih društava. Kao pretprogrami manifestacije, u Bijelom Brdu su u junu održane smotre recitatora i literaraca, u Pačetinu Međudržavni susret dramskih amatera, dok je u septembru upriličena likovna kolonija „Boja Vukovara“.

Dan Koordinacije vijeća i predstavnika nacionalnih manjina Grada Zagreba obilježen je 10. decembra u Koncertnoj dvorani Vatroslava Lisinskog. Obraćajući se prisutnima u dupke punoj dvorani, predsjednik Koordinacije Dušan Mišković podsjetio je na značenje Međunarodnog dana ljudskih prava koji je određen kao Dan zagrebačkih manjina.

– Nema uzmicanja pored svih onih koji pokušavaju preispitivati naša prava – rekao je Dušan Mišković, prvi čovjek Koordinacije, koja obuhvaća po devet vijeća i predstavnika nacionalnih manjina. U kulturno-umjetničkom programu predstavilo se osam zajednica, pri čemu je srpsku predstavila muška pjevačka grupa zagrebačkog pododbora „Prosvjete“.