Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

GODIŠNJICE JUGOSLAVIJE

post image

Povodom stogodišnjice proglašavanja prve i 75-godišnjice proglašenja druge Jugoslavije, 1. decembra je u Središnjoj biblioteci Srba u Zagrebu organizirana međunarodna konferencija “1918. u stogodišnjoj perspektivi: stvaranje jugoslavenske države”. Skup su organizirali Arhiv Srba u Hrvatskoj Srpskog narodnog vijeća i novopokrenuti časopis „Tragovi: časopis za srpske i hrvatske teme“,

Bilo bi šteta da smo propustili priliku i da se nismo osvrnuli na stogodišnjicu formiranja Jugoslavije, rekao je profesor sa zagrebačkog Fakulteta političkih znanosti Dejan Jović, dok je predsjednik SNV-a Milorad Pupovac otvorio skup riječima da je Jugoslavija nastala na kraju Prvog svjetskog rata, obnovljena na kraju Drugog svjetskog rata i nestala u toku posljednjeg rata, da spomenemo one najtragičnije, ali, kao što znamo, ne nužno i najherojskije događaje.

Govoreći na temu “Vek Jugoslavije: kako i zašto su Jugosloveni stvorili zajedničku državu” profesor Dejan Đokić s Londonskog univerziteta kazao je da političku dominaciju Srba u Jugoslaviji između dva svjetska rata ne treba dovoditi u pitanje.

– Međutim, dinamika političkih saveza u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca nalaže istoričaru da preispita pojednostavljenu sliku perioda, po kojoj su Srbi samo vladali, a ostali se nalazili samo u opoziciji – rekao je Đokić i dodao da je saradnja Hrvata i Srba bila osnova za nastajanje Jugoslavije za koju je 1918. postojao opšti konsenzus svih stranaka. Prva Jugoslavija je slomljena izvana, a druga iznutra, rekao je Tihomir Cipek s Fakulteta političkih znanosti u Zagrebu na temu “Pravo i moć: dva diskursa o ujedinjenju”. Podsjetio je na ideje o oblikovanju Hrvatske ili federativne jedinice južnoslavenskih zemalja unutar Austro-Ugarske uz očekivanje “neka monarhija izgubi rat, ali neka preživi”.

Historičarka Branka Boban govorila je o odnosu hrvatske političke elite prema stvaranju jugoslavenske države, prije svega o različitim stavovima Stjepana Radića i Svetozara Pribićevića prema položaju Hrvatske u monarhiji i ujedinjenju sa Srbijom. Pribićević, čija je Samostalna srpska stranka bila dio Hrvatsko-srpske koalicije, zastupao je ujedinjenje sa Srbijom, dok je Radić položaj Hrvatske i drugih južnoslavenskih zemalja vidio unutar monarhije, ali je početkom 1918., kao i neki drugi političari, podržao Krfsku deklaraciju koju su potpisali vlada Srbije i Jugoslavenski odbor o ujedinjenju.

Podsjetila je na razočaranost Hrvata i drugih naroda kraljem Karlom koji nije htio ili nije mogao provesti reforme u monarhiji, kao i na osnivanje Narodnog vijeća buduće Države SHS i odluku Sabora da proglasi prekid veza s Austro-Ugarskom 29. oktobra 1918. Novoproglašena Država SHS suočavala se s brojnim problemima od talijanske okupacije obale, brojnog „zelenog kadra“ i slabe mobilizacije vojske koju je činilo nešto regruta zatečenih u kasarnama, studenata, dobrovoljaca i oslobođenih srpskih ratnih zarobljenika.

Čedomir Višnjić iz ‘Prosvjete’ govorio je na temu “Jugoslavenstvo zagrebačkog Srbobrana”, ističući uspješnu novinsku aktivnost braće Pribićević u zemlji u kojoj su Srbi čili četvrtinu stanovništva i u kojoj je oko 70 posto ljudi bilo nepismeno.

– Prečanski Srbi u Velikom ratu 1914-1918. u velikom delu su bili lojalni građani monarhije, ali su bili i žrtve represija – rekao je Goran Vasin s Univerziteta u Novom Sadu, koautor više knjiga koje se bave Srbima u monarhiji. – Nakon atentata na Franca Ferdinanda osudili su taj čin i davali izjave lojalnosti. U vojsku je mobilisano 127.000 Srba, ali su, kako su bili smatrani nepouzdanima, prilikom agresije na Srbiju bili raspoređeni u pozadinu. Ali pod generalom, a posle feldmaršalom Svetozarom Borojevićem, borili su se i u Galiciji 1914. i na Soči nakon 1915.

Ipak, nakon što se srpska vojska povukla iz dela Srema koji je zauzela 1914. sledile su represalije nad Srbima; samo 1914. pohapšene su stotine Srba, mnogi su internirani po logorima, dok su brojna sela raseljena. Stanje je bilo još gore u Bosni i Hercegovini gde su ukupno 73 sveštenika pobijena ili su pomrla od posledica zatvaranja, a brojni su Srbi bili žrtve represija – rekao je Vasin.

Erika Harris, sa sveučilišta u Liverpoolu, govorila je o integracijama i dezintegracijama zapitavši se može li EU iz njih izvući određene pouke.

– Nacionalisti nemaju zemlju jer ona nikad nije onakva kakvom je zamišljaju – rekla je ističući da nacionalne država, kojima svaka nacija teži, imaju svoj suverenitet, identitet i teritoriju, čije se shvaćanje mijenja.

01 vijesti 01 hronika jovanovic 22


Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

GENERAL I PJESNIK

post image

U dvorani Središnje biblioteke Srba u Hrvatskoj u Zagrebu 18. oktobra Dušan Marinković, profesor zagrebačkog Filozofskog fakulteta, održao je  predavanje povodom 200. godišnjice rođenja Petra Preradovića, koji je osim kao austrijski oficir bio uspješan i kao pjesnik. “Život i djelovanje poznatog pjesnika Petra Preradovića u velikoj su mjeri bili obilježeni ograničavanjima, neslobodama i kompromisima, ali i njegovim dubinskim osjećajem za vlastito porijeklo”, rekao je Marinković.


Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

JESEN U PETRINJI

Pododbor “Prosvjete” u Petrinji 11. godinu za redom organizirao je likovnu koloniju “Jesen u Petrinji”. Osim domaćih slikara, u radu kolonije 13. oktobra učestvovali su i likovnjaci iz Zagreba, Karlovca, Gline, Siska, Popovače, Novske, Velike Kladuše i Beograda. Prema riječima predsjednice pododbora Mare Vilus, odazvalo se više od trideset slikara amatera i akademskih slikara.


Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

ANI NA GOSTOVANJIMA

Ansambl narodnih igara (ANI) “Prosvjete” iz Vukovara 13. oktobra u Baču u Srbiji učestvovao je na Petim međunarodnim susretima Naša Evropa, koji se ove godine održavaju u zemljama Dunavske regije. Osim ANI-ja, publici u Baču predstavili su se i Ukrajinsko društvo “Ivan Franko” iz Vukovara, KUD “Mladost” iz Bača i KUD “Sonja Marinković” iz Novog Sada.

Mjesec dana kasnije, 10. novembra, ANI je učestvovao i na jubilarnom desetom Festivalu zlatnih ansambala Srbije i obilježavanju Svjetskog dana Srpskog kola. Pored vukovarskog ansambla u programu su učestvovali i neki od najkvalitetnijih folklornih ansambala Srbije –  “Oro” iz Niša, “Španac”, “Đoka Pavlović” i “Ivo Lola Ribar” iz Beograda, “Đido” iz Bečeja,  “Jednota” iz Gložana, “Šumadija” iz Gornjeg Milanovca i “Vila” iz Novog Sada.


Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

GUŽVA NA GUŽVARIJADI

Na ovogodišnjoj Gužvarijadi u Dalju 6. oktobra nastupilo je više od 400 folkloraša, najmlađih članova KUD-ova i djece iz tamošnjeg Dječjeg vrtića “Mali princ”, a manifestaciju je obilježio i deseti po redu Sajam starih zanata i običaja. Gastro ponudu prezentirali su članovi ribičkih društava “Smuđ” i “Dalj”, kao i lovci iz LD-a “Patka”. Osim domaćina nastupili su i članovi zagrebačkog i slatinskog pododbora “Prosvjete”, KUD “Liješće” iz RS-a, Slovačko kulturno-umjetničko društvo “Ljudevit Štur” iz Iloka i Plesni studio “Bolero” iz Osijeka.


Warning: Use of undefined constant nadnaslov - assumed 'nadnaslov' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/skdprosvjeta/public_html/casopis/wp-content/themes/prosvjet_tema/template-parts/content-vijest.php on line 4
Kronika 146-147 / Decembar 2018: Od godišnjice do godišnjice

“OSTROVO U SRCU”

Međudržavni festival srpskog folklora “Ostrovo u srcu” održan je po šesti put 6. oktobra u Domu kulture u Ostrovu. Organizatori su bili tamošnji pododbor SKD “Prosvjete” i KUD “Ostrovo”. Manifestacija okuplja srpske KUD-ove izvan Srbije s ciljem čuvanja srpskih običaja i kulture. “Ovakvi događaji mnogo znače za selo, jer se u ovim našim malim sredinama ne dešavaju tako često, pa meštani maju veliku želju da posete ovakve večeri”, smatra predsjednica KUD-a „Ostrovo“ Snežana Jovanović. Uz domaćine ovog festivala, koji su se predstavili igrama iz južne Srbije, nastupili su i gosti iz Republike Srpske – SKUD “Lazarica” iz Batkovića, Folklorno-umetnička grupa “Motajički vuk” iz Sitneša i SKUD “Lepa Radić” iz Gradiške.