Časopis Prosvjeta

U Silašu je 15. septembra održana 11. folklorna manifestacija “Silašijada”. Na manifestaciji, koju je organizirao KUD “Zora“, svoja umijeća uz domaćina predstavili su i gosti iz pododbora “Prosvjete” iz Zagreba i Slatine, kao i SPKD “Prosvjeta” iz Srednje Slatine u Republici Srpskoj te dječje pjevačko društvo u sastavu udruženja “Čuvari srpskih običaja” iz Medine u Mađarskoj. Održana su i takmičenja u starim sportovima, predstavljene su rukotvorine i mjesni običaji, a održan je i izbor za najljepšu djevojku u narodnoj nošnji. “Naš cilj je da zadržimo dugogodišnje prijatelje i steknemo nove s kojima bismo razmjenjivali posjete. Zato su ove godine naši gosti prvi put bili članovi ‘Prosvjete’ iz Zagreba. Osim toga, svi članovi dječjeg pjevačkog društva su Mađari koji pjevaju na srpskom jeziku”, rekla je zamjenica predsjednika silaškog KUD-a Branka Karan.

Povodom prve godišnjice smrti poznatog publiciste i intelektualca Slavka Goldsteina u zagrebačkom kinu Europa 13. septembra upriličen je skup na kojem su pred punom dvoranom govorili njegovi prijatelji, suradnici i članovi porodice. “Slavko Goldstein je bio jedan od onih koji su osnovali demokratsku Hrvatsku”, rekao je moderator skupa i novinar Drago Pilsel, izrazivši očekivanje da će Goldstein jednom u Zagrebu dobiti svoju ulicu ili trg. O Slavku su govorili i njegov brat Danijel Ivin, sinovi Ivo i Pavle, Ivica Đikić, Vesna Pusić, Milorad Pupovac i Vesna Teršelič.

Osmo izdanje “Bjelobrdske pudarine”, kulturno-zabavne manifestacije održane 8. septembra, organizirali su članovi tamošnjeg pododbora SKD-a “Prosvjeta” i SKUD-a “Jovan Jovanović Zmaj”. Prvi dio priredbe, koja nije samo kulturnog nego i privredno-turističkog karaktera, održan je u vinogradima bjelobrdskog atara, a nakon povratka na pozornici ispred etno-kuće priređen je kulturno-umjetnički program u kojem su, uz domaćina, sudjelovali i KUD-ovi “Dvorovi” iz Republike Srpske i “Branko Radičević” iz Dalja, kao i braća Pilipović iz Kragujevca. “Pudarini“ su prisustvovali brojni gosti među kojima i Udruženje žena “Beli Anđeo” iz Dvorova, udruženje „Nikola Tesla“ iz Kragujevca, delegacija iz pobratimskog mjesta Mrčajevci, kao i predstavnici pododbora SKD „Prosvjete“ iz okruženja.

Vjernici po Hrvatskoj i ove su godine proslavili jedan od najznačajnijih crkvenih praznika – Preobraženje Gospodnje. Tako se u manastira Krka dan uoči i na sam praznik okupilo nekoliko hiljada ljudi. Liturgiju u krugu manastira u nedjelju je služio episkop dalmatinski Nikodim Kosović, a nakon liturgije organiziran je kulturni program u kojem su nastupili folkloraši i orkestar KUD “Šumadija” iz Gornjeg Milanovca i ženska pjevačka grupa “Spomenak” koja pod vodstvom Milice Joksić djeluje pri Udruženju Srba iz Hrvatske “Nikola Tesla” iz Kragujevca.

U ličkom selu Mutilić, kod Udbine, na liturgiji i tradicionalnom narodnom zboru okupilo se oko 2000 ljudi. Nakon liturgije slijedio je kulturni program u kojem su učestvovali pododbor “Prosvjete” iz Udbine, KUD “Drvar”, grupa “Merak” iz Beograda i više vokalnih solista. U dane oko Preobraženja, odnosno od 16. do 20. avgusta, održana je i radionica ojkanja “Duga iznad Krke” koja je okupila 19 polaznika; najviše iz Hrvatske, Srbije i BiH, a bilo ih je i iz Kanade, Poljske i Nizozemske. „Oko fenomena ojkanja ili groktenja u hrvatsko-srpskom duhovnom prostoru postoje brojne jednonacionalne radionice i skupovi, što smo mi prevazišli. Ovo je najsnažnija međunarodna radionica u kojoj se njeguju tolerancija, uvažavanje i činjenica da je ta vještina zajednička vrijednost svih stanovnika jednog geografskog prostora bez obzira na nacionalnu pripadnost onih koji tu žive“, rekao je organizator Ilija Krneta.

U okviru obilježavanja Svetih Novomučenika Jasenovačkih, u prostorijama Srpske pravoslavne opšte gimnazije “Kantakuzina Katarina Branković”, 7. septembra održan je naučni skup  “Novomučenici: Poliperspektiva IV” posvećen žrtvama i stradavanju. Skup su otvorili vladika pakračko-slavonski Jovan, predsjednik Odbora za Jasenovac Svetog Arhijerejskog Sabora SPC koji je inicijator i glavni organizator održavanja takvih skupova, kao i Velјko Đurić Mišina, direktor Muzeja žrtava genocida iz Beograda. „Narod ne može u cjelini biti genocidan, ali može kolektivno doživjeti genocid“, rekao je u svom predavanju direktor Sekretarijata za vjere u Vladi Republike Srpske Dragan Davidović, koji je na skupu učestvovao kao historičar s temom “Genocid u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj”. Radovan Pilipović, direktor Arhiva SPC-a, predstavio je knjigu ruskog historičara-arhiviste Mihaila Škarovskog “Holokaust i pravoslavna crkva”, a završni dio skupa bio je posvećen razgovoru vladike Jovana i poznatog režisera Lordana Zafranovića o njegovom ratnom opusu – “Okupacija u 26 slika”, “Testament”, “Pad Italije” i “Krv i pepeo Jasenovca”. Dan nakon naučnog skupa u manastiru Rođenja Svetog Jovana Krstitelјa u Jasenovcu održana je centralna proslava Svetih Novomučenika Jasenovačkih. Nakon liturgije kod spomenika “Kameni cvijet” održan je pomen za  žrtve Jasenovca.

Likovnom dizajneru i karikaturistu Borivoju Dovnikoviću Bordu dodijeljena je multimedijalna nagrada za životno djelo beogradskog Centra za medije “Ranko Munitić” za ogroman doprinos jugoslavenskoj i svjetskoj kulturi medija animacije, karikature i stripa. Dovniković se animacijom i karikaturom bavi sedamdeset godina.