Časopis Prosvjeta

Pododbor “Prosvjete” iz Darde organizirao je 30. septembra i 1. oktobra 14. po redu dvodnevnu međunarodnu likovnu koloniju “Đola 2017”. Kolonija je okupila slikare iz raznih krajeva Hrvatske i Srbije. U ime domaćina slikare je pozdravio predsjednik Pododbora Mirko Marković, a stihove Laze Kostića “Santa Maria Della Salute” o velikoj ljubavi prema Lenki Dunđerskoj, govorila je Leposava Grubor iz Darde. Organiziran je i okrugli stol na temu “Slikarstvo Adolfa Waldingera”, dok je Kristina Delalić Vetengl održala likovnu radionicu za djecu. Upriličena je i izložba slika s lanjske likovne kolonije o kojoj je kritiku napisao i o njoj govorio Pero Matić. Učesnici kolonije bili su akademski slikari, afirmirani amaterski umjetnici, kao i studenti s likovnih akademija, te učenici osnovnih i srednjih škola iza kojih je ostalo 50 radova.

U Centralnoj biblioteci “Prosvjete” u Zagrebu od 28. septembra do 15. oktobra održana je izložba karikatura Petra Križanića – Pjera “Satirični kroničar vremena”. Križanić, jedan od najboljih evropskih karikaturista svog vremena, djelovao je prije i nakon Drugog svjetskog rata. Ukupno je objavio više od 3000 karikatura. O njegovom značenju svjedoči i nagrada “Pjer” za najbolju karikaturu, koju “Večernje novosti” dodjeljuju od 1967. godine. Izložbu čine radovi iz privatne zbirke dr Borisa Vrge.

U okviru 25. Matejne, obilježavanja dana Svetog Mateja,  zaštitnika općine Viškovo, Pododbor “Prosvjete” iz Viškova, koji već osam godina učestvuje u bogatom programu povodom ovog blagdana, održao je 23. septembra manifestaciju “Kulturno bogatstvo”. Osim viškovskog, publici su se predstavili i pododbori “Prosvjete” iz Okučana, Korenice, Udbine i Virovitice, kao i ansambli Matice slovačke iz Rijeke i KUD “Izvor” iz Viškova. Članovi domaćeg Pododbora učestvovali su dan kasnije i na 11. Viškovskom prelu zajedno s još 11 ansambala, predstavivši autohtonu ličku nošnju.

U sredu, 27. septembra o.g. nakon duge i teške bolesti u Vukovaru je u 60-toj godini preminuo  dugogodišnji član SKD “Prosvjeta” i kulturni radnik Mirko Delibašić. Svoje prve aktivnosti na polju kulture ostvarivao je kao član tamburaškog orkestra KUD “Maksim Gorki” uz oca Peru, a potom i kroz narodni orkestar istog društva. To je vreme kada se razvija u jednog od vrsnih poznavalaca narodne, ali i drugih žanrova muzike. Svoju ljubav prema muzici i muzičkom stvaralaštvu nije zadržavao samo za sebe nego je nesebično prenosio i na mlađe naraštaje kroz  rad u nekoliko osnovnih škola. Zadnje Mirkove aktivnosti vezuju se za rad u orkestru Prosvjetinog Ansambla narodnih igara. Sahranjen je na Novom vukovarskom groblju uz počasti prijatelja i poštovalaca njegovog muzičkog stvaralaštva.

Poznati historičar i antifašist Đuro Zatezalo preminuo je 6. avgusta u 87. godini života u rodnim Donjim Dubravama. U svom radu Zatezalo se najviše bavio istraživanjem ustaških zločina nad Srbima na Baniji, Kordunu i Lici. Nakon završene učiteljske škole, magistrirao je i doktorirao historiju. Autor je stotinjak raznih naučnih radova i knjiga u kojima je detaljno pisao o događajima iz rata, ustanku i djelovanju Komunističke partije. Više decenija je bio direktor karlovačkog Historijskog arhiva, a upravo njegovom zaslugom Arhiv je dobio novu zgradu gdje je smješten i danas. Obavljao je funkciju potpredsjednika Savjeta za nacionalne manjine RH i predsjednika VSNM-a Karlovačke županije, a redovno je bio i na  komemoracijama i obilježavanju događaja iz NOB-a. Nedavno mu je izašlo drugo, dopunjeno i prošireno izdanje knjige „Radio sam svoj seljački i kovački posao“. Zadnju promociju je imao 28. jula u Krnjaku, devet dana prije smrti., a tokom jeseni planirao je seriju promocija po Hrvatskoj i Srbiji.

Dečiji časops “Bijela pčela” Srpskog kulturnog društva “Prosvjeta” odlukom uredništva od septembarskog broja povećao je broj stranica i udvostručio tiraž kako bi od nove školske godine svi polaznici nastave na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu osnovnoškolskog uzrasta dobili besplatno po primerak časopisa. “Bijela pčela“ je jedini dečiji list na hrvatskom kulturnom prostoru štampan na srpskom jeziku, ćiriličnim i latiničnim pismom. Njegovi edukativno-informativni i zabavni sadržaji usmereni su ka edukaciji, a istovremeno razvijanju duha tolerancije, mira i poštivanja različitosti kulturnih tradicija.

Časopis je priznat od strane Ministarstva obrazovanja Republike Hrvatske kao pomoćno sredstvo u nastavi na srpskom jeziku i ćiriličnom pismu. List je počeo izlaziti 1994. godine i do sada je izašao u 229. brojeva. Dobitnik je niza nagrada i priznanja među kojima se izdvajaju nagrade Grada Rijeke 2005., “Sima Cucić” 2011., “Zmajeve nagrade” 2012. i povelja “Milan Radeka” 2014. godine.