Panoptikum 127 / Oktobar 2015
PREMINUO MILORAD EKMEČIĆ
Smrt povjesničara Milorada Ekmečića u hrvatskim medijima je prošla, uz časne iznimke, gotovo nezamijećeno, pa donosimo osnovne generalije o čovjeku koji je napisao knjigu “Između klanja i oranja. Istorija Srba u novom veku (1492–1992)”. Ekmečić je rođen 4.oktobra 1928. godine u Prebilovcima, općina Čaplji-na, u Hercegovini. Rat je proveo u zavičaju do 1943. godine, gdje […]
Smrt povjesničara Milorada Ekmečića u hrvatskim medijima je prošla, uz časne iznimke, gotovo nezamijećeno, pa donosimo osnovne generalije o čovjeku koji je napisao knjigu “Između klanja i oranja. Istorija Srba u novom veku (1492–1992)”.
Ekmečić je rođen 4.oktobra 1928. godine u Prebilovcima, općina Čaplji-na, u Hercegovini. Rat je proveo u zavičaju do 1943. godine, gdje su 6. avgu-sta 1941. godine ustaše u jamu Golubinka kod Šurmanaca bacile tijela više od 600 pobijenih, ali i živih, Srba, među kojima su mnogi bili iz kuće Ekmečića. Poslije završene osnovne škole u Čapljini i gimnazije u Mostaru diplomirao je povijest u Zagrebu, da bi iste 1952. bio izabran za asistenta na Filozofskom fakultetu u Sarajevu, na kojem je radio do 1992. godine. Proveo je godinu dana na istraživačkom radu u arhivima u Zagrebu, Beogradu, Zadru, kao i nekoliko mjeseci u Beču, pa u SAD-u, gdje je bio i profesor.
Doktorsku dizertaciju „Ustanak u Bosni 1875–1878. obranio je 1958. godine na Sveučilištu u Zagrebu. Dosad je objavljena u tri izdanja uz prijevod na njemački jezik. Nakon specijalizacije u SAD-u, nastavio je s radom na Filo-zofskom fakultetu u Sarajevu sve do izbijanja građanskog rata 1992. godine. U maju 1992. uhapsile su ga muslimanske “Zelene beretke”, da bi zajedno s porodicom iz kućnog pritvora uspio pobjeći na teritorij Republike Srpske. Nakon toga je od septembra 1992. do penzioniranja 1994. bio redovni profe-sor Filozofskog fakulteta u Beogradu. Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti BiH izabran 1973, a za redovnog 1981. godine.
Posljednjih godina života usredotočen na povijest srpskog naroda, profesor Ekmečić je objavio sintezu “Između klanja i oranja. Istorija Srba u novom veku (1492–1992)”, pozajmivši ovaj naslov od Ive Andrića, koji je u tim riječima sažeo istoriju jednog naroda. Autor je desetak knjiga, opsežnih, sintetičkih studija i više od tri stotine naučnih radova. Za rad je nagrađivan 27-julskom nagradom BiH, nagradom ZAVNOBIH-a, Specijalnom Vukovom nagradom, nagradom “Vladimir Ćorović”, nagradom ,,Pečat vremena” za nauku i društvenu teoriju, nagradom Srpske književne zadruge za životno djelo i Kočićevom nagradom. Za dvotomnu studiju “Stvaranje Jugoslavije 1790–1918”, objavljenu 1989. godine, dobio je nagradu tjednika NIN za na-uku i publicistiku.
Bio je nosilac Ordena časti sa zlatnim zracima Republike Srpske i Ordena
Svetog Save I stepena, i Ordena Svetog Save.