Književni i kritičarski opus Milana Kašanina (Beli Manastir, 1895. – Beograd, 1981.)
POGLED STRUČNJAKA NA KAŠANINOVO DJELO
Novembar 2017
Na dvodnevnom skupu sudjelovalo je dvadesetak izlagača iz Dalja, Banjaluke, Beograda, Novog Sada i Sombora. Skup je tematski podijeljen u osam cjelina: Svjedočenje, Opšti pogled na Kašaninovo djelo, Srednjovjekovne teme, Devetnaestovjekovne teme, Početkom dvadesetog vijeka, Književna i esejistička djela, Odnosi s drugima i Dodaci.
Na dvodnevnom skupu sudjelovalo je dvadesetak izlagača iz Dalja, Banjaluke, Beograda, Novog Sada i Sombora. Skup je tematski podijeljen u osam cjelina: Svjedočenje, Opšti pogled na Kašaninovo djelo, Srednjovjekovne teme, Devetnaestovjekovne teme, Početkom dvadesetog vijeka, Književna i esejistička djela, Odnosi s drugima i Dodaci.
Prvog dana održane su tri sesije. Skupu su predsjedavali Aleksandar Petrov i Marko Nedić. Petrov, koji je još kao dječak upoznao Kašanina, porodičnog prijatelja, govorio je o njegovoj književnoj ličnosti. Jovan Pejčić je izlagao o jedinstvenom pogledu Kašanina na organski duh jedinstva srpske umetnosti i književnosti, Aleksandar Ilinčić se bavio Kašaninovim intelektualizmom u svjetlu vrijednosti koje je baštinio, a Jana Aleksić metodološkim ishodištima i ahsiološkim ishodima Kašaninovog pristupa novoj srpskoj književnosti. Mladenko Sadžak govorio je o Kašaninovom naporu da se odnos cijelog društva prema kulturi podigne na nivo razvijenih zemalja. U okviru Kašaninovih srednjovjekovnih tema, Gordana Maletić govorila je o staroj srpskoj umjetnosti i književnosti u Kašaninovoj vizuri, Milivoj Nenin o Kašaninovim drugom boravku u Zagrebu u doba Prvog svjetskog rata i kritici koju objavljuje u časopisima. Milica Ćuković je pisala o vezi Tihomira Ostojića i Milana Kašanina iščitavajući njihove priloge novosadskom čsopisu „Jedinstvo”. Marko Nedić se bavio Kašaninovom pripovjedačkim postupcima, a David Kecman Dako osobinama ranih Kašaninovih pripovjedačkih knjiga. Vesna Trijić je u svom radu Kašaninov roman Priviđenja dovela u kontekst filozofije stranosti.
Uveče, prvog dana skupa, uz pomoć saradnika KNC-a astronoma Dalibora Mesarića, učesnicima je omogućeno posmatranje Mjeseca teleskopom montiranim u dvorištu Milankovićeve rodne kuće.
Drugi dan naučnog skupa održan je u Belom Manastiru, Kašaninovom rodnom mjestu. Učesnici su razgledali izložbenu postavku belomanastirskog Etnološkog centra. Ovaj radni dan protekao je pod predsjedanjem Jovana Pejčića i Milivoja Nenina. Svetlana Milašinović, kroz eseje Sudbine i ljudi i roman Priviđenja, iznijela je shvatanja Kašanina o srpskoj duhovnoj i građanskoj inteligenciji u evropskom kontekstu. Srđan Orsić je, na tragu svog bavljenja imagologijom, čitao Kašaninove Susrete i pisma. Zorica Hadžić otkrila da su u ovoj knjizi, na inicijativu uredništva Letopisa Matice srpske, vršene izmjene. U tematskoj cjelini Odnosi s drugima, Dejana Ocić je govorila o Kašaninu – inspiratoru za gradnju književnih likova u nekoliko djela Đorđa Ocića, a Gorana Raičević je sagledavala odnos Kašanina i Crnjanskog. U posljednjem tematskom ciklusu, Dodaci, Milan Mladenović govorio je o svom novinskom tekstu povodom Kašaninove smrti, a Rajko Lukač čitao je poglavlje iz romana Hroničar nazvano Bard iz Vidin kapije u kojem je Kašanin centralni lik.
S ciljem da učesnici bolje upoznaju Kašaninovu Baranju, provozali su se nekadašnjim Srpskim sokakom u kojem se Kašanin rodio, a potom obišli Park prirode Kopački rit.
Naučni skup „Književni i kritičarski opus Milana Kašanina“ podržan je sufinanciranjem Ministarstva kulture Republike Hrvatske i Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije.