Časopis Prosvjeta

Turski pisac i nobelovac Orhan Pamuk izazvao je veliko zanimanje gostovanjem u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti (SANU) 19. decembra, tokom kojeg je govorio o svojoj književnosti, ali i o različitim pitanjima suvremenog društva, dok je pitanja o političkoj situaciji u Turskoj izbjegao. Pamuk se u SANU sastao i sa ministrom kulture i informisanja Srbije Vladanom Vukosavljevićem, koji ga je upoznao sa inicijativom da se u Beogradu tokom 2017. godine organizira međunarodni skup uglednih pisaca iz cijelog svijeta.

Pamuku je 20. decembra u ogranku SANU u Novom Sadu svečano uručena međunarodna književna nagrada “Milovan Vidaković”, koju dodjeljuje Međunarodni festival proze Proefest u organizaciji KCNS-a.

Redateljski prvenac Nikole Koje “Stado” najgledaniji je srpski film u 2016. godini, objavili su producenti na osnovu podataka o broju prodanih ulaznica u kinima širom Srbije, prema kojima je tu satiričnu komediju za mjesec i pol dana pogledalo više od 170.000 gledalaca. Rast gledanosti „Stada” i dalje se očekuje, jer je i dalje na redovnom repertoaru, pa su producenti pripremili poklon iznenađenja koji će 200.000 gledaocu uručiti članovi autorske i glumačke ekipe tog filma koji je 10. januara imao premijeru u Hrvatskoj, a dan kasnije i u Sloveniji.

Nikola Kojo, redatelj, producent i glavni glumac filma “Stado”, izrazio je zadovoljstvo time što su ljudi prepoznali vrijednost tog filma i njegovu želju da “istinito govori o vremenu u kojem živimo”.

“Posebno mi je drago zbog ljudi koji su verovali u ovaj tim i u ovaj film i koji su pomogli da se on dočepa bioskopskog mraka, uprkos pokušajima da se spreči snimanje i završetak filma, pa čak i da bude viđen van velikih gradova. U zemlji gde se deca leče SMS porukama, 200.000 pregleda je veliki broj čak i na društvenim mrežama”, izjavio je Kojo. Zahvalio je i svim gledaocima koji su “u ovako teškim vremenima uspeli da odvoje novac za bioskopsku ulaznicu i time pokazali da još uvek postoji kritična masa koja veruje da su kultura i obrazovanje preventive”. Premijera filma “Stado” bila je 23. novembra u Sava centru.

Na sceni središnje hrvatske kazališne kuće, zagrebačkog HNK, 10. januara igrao se beogradski Hamlet kojeg je glumio Nebojša Glogovac. Ovo gostovanje Jugoslovenskog dramskog pozorišta iz Beograda nastavak je suradnje dviju uglednih kuća. Tako je Zagreb prošlog siječnja vidio njihovu hit-predstavu “Uobraženi bolesnik” Molièrea, u režiji Jagoša Markovića, dok je Beograd u lipnju 2016. vidio Krležin “Vučjak” u režiji Ivice Buljana.

Shakespeareovog “Hamleta” je u JDP-u režirao makedonski redatelj Aleksandar Popovski, čest gost hrvatskih kazališta, prema adaptaciji dramaturga Gorana Stefanovskoga. Glazbu za predstavu je skladao Kiril Džajkovski, scenografiju su napravili Zagrepčani Studio Numen i Ivana Jonke, a kostime Maria Marković. Uz Nebojšu Glogovca u naslovnoj ulozi na sceni su bili Jasna Đuričić, Nikola Rakočević, Jovana Stojiljković, Goran Šušljik, Vlasta Velisavljević, Bojan Dimitrijević, Miloš Samolov i Boris Milivojević…

Nastup slavnog baletskog igrača i glumca Mihaila Barišnjikova u Beogradu odložen je za 23, 24. i 25. april zbog nedavne povrede koljena, saopćio je Beogradski festival igre (BFI), čije je 14. izdanje trebalo biti najavljeno njegovim nastupom u martu.

Barišnjikov se povrijedio tokom izvođenja predstave “Nižinski” u Parizu početkom januara, što je odložilo izvođenja svih komada u kojima nastupa u svom teatru u New Yorku, ali i na prestižnim svjetskim scenama.

Prema savjetu lječnika, prva predstava koju će Barišnjikov izvoditi bit će “Brodski/Barišnjikov”, jer se radi o komadu koji ne zahtijeva veća fizička opterećenja koljena. Upravo taj naslov je trebao prethoditi glavnom programu 14. Beogradskog festivala igre, i to 11, 12. i 13. marta u Pozorištu na Terazijama. Nakon nekoliko dana neizvjesnosti, umjetnik je zajedno sa timom, donio odluku da će se u narednom periodu komad u režiji Alvisa Harmanisa “Brodski/Barišnjikov”, igrati isključivo u Beogradu i Londonu, ali nešto kasnije od planiranog termina, odnosno tokom aprila i maja.

Filmovi mladih redatelja iz Izraela, Danske i Švicarske osvojili su glavne nagrade desetog Međunarodnog filmskog i muzičkog festivala Kustendorf u Drvengradu, koji je, uz djela renomiranih autora, prikazao u konkurenciji više od 20 ostvarenja mladih autora iz 19 zemalja,.

Zlatno jaje dobio je Mihael Alalu iz Izraela za film “Trn” koji, prema riječima predsjednice žirija Gling Jan iz Kine, ima “besprijekornu naraciju i jedinstven razvoj lika”, omogućavajući gledaocima da razumiju “svu apsurdnost i ljepotu lјudskih osjećanja”.

Pobjednički film desetog Kustendorfa, za koji je Alalu napisao i scenarij, govori o 30-godišnjaku koji voli izlaziti i uživati u životu u Tel Avivu, ali se sve promijeni kada sazna da njegova bivša djevojka ima novog dečka.

Na završnoj ceremoniji desetog Kustendorfa, osnivač i direktor tog festivala, Emir Kusturica, uručio je novoustanovljenu nagradu za najpoetičniji film bugarskom režiseru Nikolaju Todorovu za film “Prije sna”.

Učesnicima takmičarskog programa uručene su diplome, a festival je zvanično zatvorio Kusturica, čiji je film “Na mlečnom putu” imao srpsku premijeru na Kustendorfu, a najavljen je i na otvaranju 45. Festa.

Nagrada „Zlatni suncokret“ za 2016. godinu dodijeljena je Svetlani Slapšak za roman “Ravnoteža” u kojem se bavi sudbinom grupe Beograđana tokom 90-ih godina koji, kako je ustvrdio žiri, snažno dočarava duh “običnih” ljudi u sjenci navodno velike istorije i njenih tamnih dijelova.

Nagradu dodjeljuje kompanija Vital iz Vrbasa za najbolјe književno ostvarenje na srpskom govornom području u žanrovima romana, pripovijetke, poezije, književne kritike, eseja i književne publicistike. Žiri je većinom glasova odlučio da pripadne Svetlani Slapšak, koja je početkom 90-ih napustila Beograd i od tada živi i radi u Sloveniji.

Nagrađeni roman, u izdanju Lagune, govori o ženama u Beogradu za vrijeme rata u bivšoj Jugoslaviji koje skrivaju svoje sugrađane, rođake, prijatelje i sinove od mobilizacije. Milica, jedna od njih, prinuđena je da prekucava rukopis velikog nacionalnog pisca kako bi preživjela krizu 90-ih. Tražeći način da se mentalno udalji od posla na koji je prisiljena, ona istovremeno piše i roman-pastiš ugledajući se na pripovjedni postupak i stvaralaštvo sestara Bronte.

Žiri, koji su činili Vladimir Gvozden (predsjednik), Dragan Jovanović Danilov i Nikola Strajnić, opredijelio se za njen roman, jer je u njemu “prepoznao samosvjesnu pripovjedačku kulturu koja je uspjela mnogobrojne niti koje povezuju tekst i svijet dovesti u ravan uvjerljivog literarnog i životnog iskustva”.

U užem izboru za „Zlatni suncokret“ za 2016. godinu bile su i knjige Selimira Radulovića “Senka osmog eona”, Jelene Lengold “Raščarani svet”, Divne Vuksanović “Memo”, Ranka Risojevića “Sestre i drugarice” i Zorana Živkovića “Tumač fotografija”. Prošle godine dobitnik nagrade “Zlatni suncokret” bio je Dragan Velikić, nagrađen za roman “Islednik”, za koji je osvojio i NIN-ovu nagradu.